Fiil, eylemi ifade eden konuşmanın bir parçasıdır. Cümlede fiil ne yapıyor, ne yapalım sorusuna cevap vermektedir. Buna örnek olarak «gelmek», «düşünmek», «çalışmak». Bunun yanında fiil bir hareketi anlatmanın yanında bir durumu da belirtmektedir. «yatmak», «hastalanmak», «var olmak»…
Fiiller zamana göre (şimdiki zaman-koşuyor, geçmiş zaman-koştu, gelecek zaman-koşacak) şahıslara göre (birinci tekil şahıs- koşuyorum, ikinci tekil şahıs-koşuyorsun, üçüncü tekil şahıs-koşuyor) tekil çoğul durumuna (tekil şahıs- ben koşuyorum, çoğul şahıs- koşuyoruz) göre değişiklik göstermektedir. Fiillerin zamanlara, tekillik çoğulluk durumlarına göre şekil değiştirmesine fiil çekimi denmektedir.
Bunun haricinde ayrıca Rus Dilinde bir de fiillerin cinsleri bulunmaktadır. Bunları eğimli, geçerli, etken ya da dönüşümlü olarak bir kaç gruba ayırmamız mümkündür.
Kural olarak cümle içinde fiil yüklem sıfatıyla göre yapmaktadır.
Fiillerden daha sonrasında fiilimsiler oluşmaktadır. Bunlara sıfat fiiller ve zarf fiiller örnek olarak gösterilebilmektedir.
Geçişli ve geçişsiz fiiller
Rusçada fiiller geçişli ve geçişsiz olarak iki gruba ayrılmaktadır.
Geçişli fiiller bir nesneye geçen bir eylemi belirtir. Geçişli fiiller, fiil durumunda bir isim veya zamir ile birleştirilebilir: Bizi tebrik etti, bir kitap aldı, bir köpeğin fotoğrafını çekti. Bazı durumlarda tamlama halinde zamirler ile kullanılır: Süt aldı, votka içti, çiçek topladı.
Geçişsiz fiiller — Bunlar Rus Dilinde bulunan diğer tüm fiilleri kapsamaktadır. O fiiller hareketi, halleri, konumu ve durumu ifade edebilmektedir. Örnek olarak zıplamak ve oturmak fiilleri bu gruba alınabilir.
Tamamlanmış ve tamamlanmamış fiiller
Rus Dilinde fiiller ayrıca tamamlanmış ve tamamlanmamış fiiller olarak da bölünmektedir.
Tamamlanmamış fiiller sonuca bağlanmamış hareketi ona bir sınır çizmeden ifade etmektedir. Ne yapılıyordu (что делать) sorusuna cevap vermektedir. Örnek olarak resim yapmak (рисовать), gitmek (идти), atmak (выбрасывать) fiillerinin bu biçimde yazılışları tamamlanmamış halleridir.
Tamamlanmış fiiller, zaman çerçevesi belirlenmiş ve tamamlanmış eylemleri ifade etmektedir. Ne yapılacak, ne yapmalı (что сделать) sorusuna cevap vermektedir. Örnek olarak resim çizmek (нарисовать), gelmek (прийти), atmak (выбросить) fillerinin bu biçimde yazılışları tamamlanmış fiillere örnek olarak gösterilebilir.
Bazı fiillerin tek şekli vardır. Örnek verecek olursan ait olmak (принадлежать) fiili sadece tamamlanmamış fiil biçiminde kullanılmaktadır. Bunun haricinde kendini bulmak (очутиться) sadece tamamlanmış fiili biçiminde kullanılmaktadır Diğer bir fiil grubu ise tamamlanmış ya da tamamlanmış fiil tipleri sınıfına girmeden tek bir tip üzerinde birleşirler. Örnek olarak saldırmak (атаковать), söz vermek (обещать) bu biçimdedir.
Dönüşlü fiiller
Dönüşlü fiiller ya da dönüşlü biçimde kullanılan fiiller sonunda «ся» ya da «сь» takısıyla sona ermektedir. Bunlara örnek verecek olursak dua etmek (молиться), düşünmek (задуматься), uyanmak (проснуться) Bazı fiiller sadece yukarıda gösterilen eklerle birlikte kullanılmaktadır. Bunlara örnek olarak korkmak (бояться), ümit etmek (надеяться) gurur duymak (гордиться) karşımıza çıkmaktadır. Bazı fiiller ise hem takılı hem de takısız biçimleriyle karşımıza çıkmaktadır. Bunlar ağlamak (плакать — плакаться), yıkamak (умывать — умываться).
Elbette ki buradan da anlayacağımız üzere dönüşümsüz fiillerin sonunda «ся» takısı bulunmamaktadır.
Şahsa bağlı olmayan fiiller
Ahsa bağlı olmayan fiiller kim tarafından ortaya konduğu açıkça belirtilmeyen eylemler için kullanılır. Örnek verecek olursak karardı (стемнело), uyunmuyor (не спится), ısındı (потеплело) Şahsa bağlı olmayan fiiller kişiye ya da şahıs sayısına göre değişiklik göstermez.
Fiillerin eğilimleri
Rusçada fiiller üç eğilim biçimine göre kullanılabilirler.
Gösterge eğilimi gerçekleşmiş, gerçekleşmekte olan veya gerçekleşecek olan eylemleri ifade eder. Örneğin: “Dün büyükannemle birlikteydik”; «Güneş 5 milyar yıl sonra sönecek.»
Koşullu ya da sübjektif halleri ifade eden fiiller, belirli koşullar altında meydana gelebilecek bir eylemi ifade eder. Bu durumda fiile -sa, -se (бы) eki eklenmektedir. Örnek olarak, Eğer Rusça konuşmasaydınız muhatabınız sizi anlamayacaktı, sizinle görüşseydim mutlu olacaktım.
Emir hali muhatabın yapmasını istediğiniz eylemin dikte edilmesidir. Örnek olarak: Çabuk kendine gel ve Andrei İvanovich’in buraya gelmesini söyleyin.
Ayrıntılı olarak okuyacak olursak: Rus Dilinde fiiller gösterge biçimi koşullu ya da sübjektif haller ve — emir , halleri olmak üzere sınıflandırılmaktadır.
Fiil Çekimi
Fiillerin kişilere göre değişmesi durumudur Fiillerin şahıslara göre ayrıntılı bir biçimde çekimleri yalnızca şimdiki ve gelecek zamanlarda yapılmaktadır.
Rusya’da iki çekim biçimi vardır. Bunlar birinci ve ikinci olarak geçmektedir. Burada fiiller içinde bulunan sesli ve son harfleriyle birbirinden ayrılmaktadır.