Czasowniki w języku fińskim

Finowie żartują, że prawdopodobnie tylko dwa typy ludzi znają całą mądrość czasownikową w swoim ojczystym języku: filolodzy języka fińskiego i obcokrajowcy, którzy zaczęli się go uczyć!

I rzeczywiście, zacznij uczyć się tematu „czasowniki w języku fińskim”, będziesz rozwikłać cały kłębuszek językowy.

Najważniejszy!

Żadne zdanie nie jest kompletne bez czasownika. Tam, gdzie Niemiec może powiedzieć tylko dwa słowa, na przykład rzeczownik + przymiotnik, Finowie z pewnością dodadzą czasownik.

Ten czasownik jest wyjątkowy. A jego nazwa to olla — być. W zależności od zaimka, z którym jest on używany w zdaniu, olla zmienia formę (odmianę):

Jak widzicie, aby przestudiować najważniejszy czasownik i zapamiętać wszystkie jego formy (aż 6), konieczne jest zapoznanie się z zaimkami i osobliwościami ich wpływu na „organizm” olla.

Ale szczerze mówiąc, koniugacja czasowników to trudny temat w języku fińskim. Ale jeszcze na to nie rozpraszamy się.

5 – 6 „dziwnych” typów

Czasowniki w języku fińskim są tak surowe, że lingwiści narodowi nie do końca zdecydowali o ich dokładnej klasyfikacji. Dziś istnieją dwie główne opinię ekspertów. Pierwsza nalega na 5 typach, a druga na 6.

Nie pójdziemy na łatwiznę, nauczymy się 6 typów fińskich czasowników:

Pierwszy. Końcówka słów — dwie samogłoski, z których ostatnia koniecznie będzie a albo ä. Na przykład: puhua – mówić; kääntää – tłumaczyć.

Drugi. Czasowniki te kończą się na da lub dä. Na przykład: tuoda – przynosić; viedä – odnosić.

Istnieje również trzeci typ słów w języku fińskim. Słowa tego typu kończą się na: ra/rä, na/nä, (s)ta/(s)tä, la/lä. Przykłady: purra – gryźć; mennä – iść; nousta – wstawać; tulla – przychodzić.

Czwarty. Czasowniki kończące się na ta/tä. Ale ta końcówka musi być poprzedzona samogłoską inną niż i lub e. Na przykład: tilata – zamawiać; haluta – chcieć.

Piąty typ czasowników jest wyjątkiem od poprzedniego. Końcówka jest taka sama, ale samogłoska przed nim musi być tylko i! Przykład: harkita – przemyśleć.

Szósta powstaje na podstawie drugiego wyjątku z czwartej grupy. Końcówka ta/tä, przed którą wygodnie ustatkowała się samogłoska e: tyhjetä – pustoszeć.

Tak więc wszystkie fińskie czasowniki są uporządkowane według typów. Ale to nie koniec ich nauki. Dalej — najciekawsze, a może nawet najtrudniejsze.

A co poza tym?

Czasowniki są na ogół tak fajną częścią mowy, że mówienie o nich osobno jest prawie przestępstwem.

Główna zasada dzielenia czasowników – na dynamiczne (co oznacza ruch, zmianę, dowolną aktywność) i statyczne (stałe, ustalone, ​​niezniszczalne).

I jeszcze kilka form:

Frekwentatywne — ekspresowe długotrwałe powtarzalne działanie: kysyä (zapytać) – kysellä (pytać, rozpytywać).

Kauzatywne nieustannie zmuszają kogoś do zrobienia czegoś: itkeä (płakać) – itkettää (zmuszać płakać, chce się płakać).

Czasowniki zwrotne wskazują, że podmiot robi coś samodzielnie. Analog w języku polskim — czasowniki z końcówką -się, -ć (się): iskeä (uderzyć) – iskeytyä (uderzyć się).

Pasywne — bez głównego bohatera: kuulla (słyszeć) – kuulua (słyszeć się).

Czasowniki translatywne wskazują, w jaki sposób obiekt przechodzi do innego stanu: jakaa (dzielić) – jakaantua (rozdzielać się).

Formy momentatywne jasno pokazują, że akcja jest wykonywana raz, natychmiast: katsoa (patrzyć) – katsahtaa (zerknąć).

Czasowniki sensytywne są odpowiedzialne za opisanie uczucia, doznania i mają wpływ oceniający: oudoksua – uważać za dziwne, dziwić się.

Deskryptywna forma czasownika fińskiego opisuje to, co dzieje się z punktu widzenia jednego ze zmysłów: Lintu pyrähti – Ptak wzleciał.

Jeśli analizować tylko czasowniki, może się wydawać, że trudniejszego zadania i nie wymyślisz. Ale dobrą rzeczą w języku fińskim jest to, że każdy temat, jak cegły, wypełnia go i pomaga zbudować piękny łańcuch logiczny. I na pewno doprowadzi was do poznania i zrozumienia tego pięknego i bardzo mądrego języka.